Tytuł egzekucyjny – słynne trzy siódemki

• orzeczenie sądu prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu, jak również ugoda zawarta przed sądem;
• orzeczenie referendarza sądowego prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu;
• inne orzeczenia, ugody i akty, które z mocy ustawy podlegają wykonaniu w drodze egzekucji sądowej;
• akt notarialny, w którym dłużnik poddał się egzekucji i który obejmuje obowiązek zapłaty sumy pieniężnej lub wydania rzeczy oznaczonych co do gatunku, ilościowo w akcie określonych, albo też wydania rzeczy indywidualnie oznaczonej, gdy w akcie wskazano termin wykonania obowiązku lub zdarzenie, od którego uzależnione jest wykonanie;
• akt notarialny, w którym dłużnik poddał się egzekucji i który obejmuje obowiązek zapłaty sumy pieniężnej do wysokości w akcie wprost określonej albo oznaczonej za pomocą klauzuli waloryzacyjnej, gdy w akcie wskazano zdarzenie, od którego uzależnione jest wykonanie obowiązku, jak również termin, do którego wierzyciel może wystąpić o nadanie temu aktowi klauzuli wykonalności […]”.

Z uwagi na charakter dzisiejszego wpisu, tytułami egzekucyjnymi, które będą nas interesować, są te zastrzeżone formą aktu notarialnego. Na czym polegają one w praktyce?

Aby odpowiedzieć na to pytanie, posłużę się prostym i popularnym przykładem.

Przykład

Pani Marzena postanowiła sprzedać swoje mieszkanie. Po znalezieniu kupca, udali się oni razem do notariusza w celu zawarcia umowy przeniesienia własności nieruchomości, która musi zostać zawarta w formie aktu notarialnego. Oczywiście, za sprzedaż mieszkania pani Marzenie należy się odpowiednia, ustalona wcześniej, suma pieniędzy. Kupującemu natomiast należy się wydanie mieszkania oraz przeniesienie na niego własności nieruchomości. Z chwilą podpisania aktu notarialnego kupiec stanie się pełnoprawnym właścicielem mieszkania.

Obecnie rzadko zabiera się ze sobą gotówkę do notariusza w celu sfinalizowania całości transakcji kupna mieszkania. Jak zatem wygląda kwestia zapłaty, gdy obawiamy się wypłacać i fizycznie posiadać wysoką sumę pieniędzy?

Wówczas zapłaty dokonuje się zazwyczaj przelewem. Zaznaczyć jednak należy, że zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, zapłata ceny nastąpi z momentem zaksięgowania środków na koncie sprzedającego (posługując się nadal naszym przykładem – na koncie pani Marzeny). Proces ten zazwyczaj trwa dwa, trzy dni.

Sprzedająca przestanie być jednak właścicielką mieszkania jeszcze przed otrzymaniem pieniędzy – bo z momentem podpisania aktu notarialnego. Co da zatem pani Marzenie gwarancję, że ustalona suma pieniędzy trafi w jej ręce?

Właśnie tytuł egzekucyjny.

Zabezpieczenie interesów stron umowy

Tytuł egzekucyjny wykorzystuje się bardzo często do zabezpieczenia spłaty zobowiązań, poprzez zawarcie w umowie (lub odrębnym dokumencie) oświadczenia o poddaniu się egzekucji. W praktyce będzie to najczęściej oświadczenie o poddaniu się egzekucji wynikającej ze sprzedaży, najmu, alimentów czy pożyczki. Na wypadek gdyby jedna ze stron nie wywiązała się ze swoich obowiązków wskazanych w umowie, poddaje się ją egzekucji.

Powyżej wielokrotnie wspominałam o tym, że tytuł egzekucyjny zabezpiecza strony i spłatę zobowiązań. Jednak o co w tym dokładnie chodzi?

Dobrowolne poddanie się egzekucji na podstawie aktu notarialnego to sposób na szybkie uzyskanie tytułu egzekucyjnego, bez konieczności kierowania sprawy na drogę sądową. Jego nadrzędnym celem jest zatem ochronienie strony przed długotrwałym, trudnym i kosztownym procesem na wypadek sytuacji, gdyby druga strona nie wywiązała się z warunków umowy.

Wracając do wcześniejszego przykładu, jeżeli pani Marzena nie otrzyma w określonym terminie określonej kwoty za sprzedaż mieszkania, może złożyć stosowny wniosek w sądzie rejonowym o nadanie klauzuli wykonalności. Wówczas taki wniosek zostanie rozpatrzony maksymalnie w ciągu trzech dni.

Opracowała: Joanna Wieprzkowicz-Łyżeń

Źródło: Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego