Telefon
+ 48 883 242 484
Zapraszamy
pn-pt: 9:00- 17:00

Umowa darowizny

Darowanie mieszkania, pieniędzy, a może biżuterii przekazywanej z pokolenia na pokolenie? Przedmiotem darowizny może być zasadniczo wszystko. Zarówno rzeczy nieruchome (nieruchomości: domy, mieszkania, grunty) oraz rzeczy ruchome (samochody, biżuteria, itp.) Ustawodawca, mając na względzie fakt, że jako ludzie nieustannie gromadzimy jakieś rzeczy, aby później móc je przekazać kolejnym osobom, uregulował w przepisach instytucję, dzięki której będzie to prawnie możliwe. Umowa darowizny – bo o niej mowa – umożliwia przekazanie w sposób bezpłatny dowolnej rzeczy drugiej osobie, kosztem własnego majątku. Ze względu na swój charakter, przepisy Kodeksu cywilnego (dalej: K.C.) uzależniają formę tej umowy od przedmiotu darowizny. Stanowią, jakie elementy powinna ona zawierać oraz regulują, w jaki sposób powinna zostać zawarta.

W dzisiejszym artykule zajmę się omówieniem najważniejszych kwestii praktycznych umowy darowizny, jednocześnie odpowiadając na następujące pytania:

  • Czym jest umowa darowizny?
  • W jakiej formie należy zawrzeć taką umowę?
  • Jakie elementy powinna zawierać?

Zapraszam do lektury.

Umowa darowizny w ujęciu prawnym

Zacznijmy od podstaw prawnych. Umowę darowizny uregulowano w art. 888 KC, który stanowi:

„Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku”.

Zgodnie z powyższym, w kontekście umowy darowizny wyróżniamy dwie strony umowy. Darczyńcę, który zobowiązuje się bezpłatnie przekazać składnik swojego majątku oraz obdarowanego, który ten składnik otrzymuje. Dodatkowo kolejne przepisy ustawy mówią o tym, że darczyńca – w ramach umowy darowizny – powinien złożyć swoje oświadczenie w formie aktu notarialnego. Co istotne, uchybienie temu wymogowi nie powoduje jednak nieważności umowy, jeśli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Umowa darowizny, której przedmiotem jest nieruchomość

Dokonując darowizny nieruchomości, powinniśmy pamiętać o tym, iż taka umowa wymaga wówczas formy aktu notarialnego, pod rygorem nieważności. Nie ma przy tym znaczenia, czy w ramach takiej umowy od razu przenosimy własność nieruchomości, czy też dopiero zobowiązujemy darczyńcę do tego przeniesienia. Przykładowo, sporządzenie darowizny w formie aktu notarialnego jest konieczne w przypadku:

  • darowizny mieszkania,
  • darowizny własności nieruchomości gruntowej,
  • darowizny użytkowania wieczystego nieruchomości.

Umowa darowizny powinna zostać podpisana w obecności notariusza również wtedy, gdy jej wykonanie ma się odbyć w późniejszym terminie lub gdy umowa zawiera jakieś szczególne warunki.

UWAGA! Zgłoszenia darowizny dokonanej w formie aktu notarialnego do urzędu skarbowego dokonuje notariusz.

Wykonanie umowy darowizny a niedostatek darczyńcy

W kontekście tej umowy warto również wspomnieć o dość ciekawej regulacji, która przewiduje sytuację, w której darczyńca popadnie w niedostatek. Co wówczas dzieje się z darowizną?

Zgodnie z art. 897 KC:

„Jeżeli po wykonaniu darowizny darczyńca popadnie w niedostatek, obdarowany ma obowiązek, w granicach istniejącego jeszcze wzbogacenia, dostarczać darczyńcy środków, których mu brak do utrzymania odpowiadającego jego usprawiedliwionym potrzebom albo do wypełnienia ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych. Obdarowany może jednak zwolnić się od tego obowiązku zwracając darczyńcy wartość wzbogacenia”.

Elementy umowy

Jak każda inna umowa, również umowa darowizny powinna posiadać pewne elementy, które pozwolą zachować jej istotę. Zaliczamy do nich:

  • datę oraz miejsce podpisania umowy,
  • imiona, nazwiska, adresy oraz numery seryjne dowodów tożsamości darczyńcy oraz obdarowanego,
  • oznaczenie przedmiotu darowizny,
  • oświadczenie darczyńcy, że decyduje się na przekazanie należącego do niego przedmiotu,
  • oświadczenie obdarowanego, że przyjmuje przedmiot darowizny,
  • określenie daty wykonywania darowizny (jeśli nie została przekazana w dniu podpisania umowy),
  • określenie strony ponoszącej koszty zawarcia umowy,
  • podpisy stron.

Opracowała: Joanna Wieprzkowicz-Łyżeń

Źródło: Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny

„Lex est quod notamus”

To co piszemy, stanowi prawo


KONTAKT

ul. Jagiellońska 27, lok. 7
96-100 Skierniewice

Tel: 883 242 484
joanna.wieprzkowicz-lyzen@notariusze.lodz.pl